ΗΜΕΡΙΔΑ «Επιδημίες-Πανδημίες που συγκλόνισαν την ανθρωπότητα», Νοσοκομείο «Ιασώ», 15 Οκτωβρίου 2022, μιλάει ο Σωτήρης Τσιόδρας, όλοι τον ξέρουμε, συμβιώσαμε τέσσερις μήνες μαζί του –παρ’ όλα αυτά ο δημοσιογράφος που τον παρουσιάζει αισθάνεται υποχρεωμένος να μας υπενθυμίσει ότι «έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην οικοδόμηση της εμπιστοσύνης του ‘κόσμου’ απέναντι στους επιστήμονες και, στην πρώτη φάση, απέναντι στην κυβέρνηση την οποία εκπροσωπούσε»– ο Σωτήρης Τσιόδρας, όμως, είναι εδώ για να μιλήσει για επιστήμη, για το έργο που επιτελέσαμε εμείς οι «‘επιστήμονες’ [επισημαίνει τα εισαγωγικά με τα χέρια του] –αν μπορούμε να βαφτίσουμε τον εαυτό μας έτσι»– θα μιλήσω «για την επιστήμη, δεν θα μιλήσω εδώ για πολιτική», για μια επιστήμη που δοκιμάζεται από τη σύγχυση που επικρατεί εντός της ιατρικής κοινότητας εξαιτίας της ραγδαίας αύξησης των παραλλαγών του SARS-CoV-2, οι οποίες απομακρύνονται τόσο πολύ από την αρχική εικόνα του ιού που αχρηστεύουν την ανοσία που πρόσφεραν τα εμβόλια και η νόσηση –οι επιστήμονες δεν
καταλαβαίνουν: «πώς να περάσεις την επιστημονική αβεβαιότητα στον πληθυσμό… δεν περνιέται… εδώ, οι επιστήμονες δεν τα καταλαβαίνουν… θέλει προσοχή στο τι θα πεις και πώς θα το πεις», «από τη μια μεριά ο πανικός, από την άλλη μεριά η επιστήμη να προσπαθεί να συγκρατήσει τα δημοσιεύματα» –όχι ότι φταίνε οι δημοσιογράφοι, δεν φταίνε περισσότερο από τους άλλους, όλοι μαζί απ…, αποτύ…– στην πατρίδα μας δεν τα πήγαμε άσχημα, όχι χειρότερα, μάλλον καλύτερα από τις περισσότερες χώρες, στην πατρίδα μας, στην πατρίδα μας, στην πατρίδα μας… τουλάχιστον πριν αποσυρθεί εκείνος από το προσκήνιο και αρχίσει ο ορυμαγδός των τηλεαστέρων, αλλά και πάλι «πρέπει κάποιος να εκπαιδεύσει τον γυναικολόγο για τον τρόπο που μιλάει στο κοινό, αλλά και το κοινό για την αποδοχή κάποιων βασικών μέτρων προστασίας», «δεν θα πρέπει να ακούω δηλώσεις ότι εγώ δεν χρησιμοποιώ το φάρμακο ή έχει παρενέργειες και δεν προλαβαίνω να ελέγξω τις ανεπιθύμητες αλληλεπιδράσεις, πρέπει να εκπαιδευτεί το προσωπικό να δίνει έγκαιρα θεραπεία», να εκπαιδευτεί ο γυναικολόγος, να εκπαιδευτεί το κοινό, να εκπαιδευτεί το προσωπικό… να εκπαιδευτεί το κράτος, εδώ δεν χωρούν διαφωνίες, αποκλίσεις, επιστημονικές διαμάχες πρέπει να εκπαιδευτούν όλοι, γιατί οι στατιστικές δείχνουν ότι «το όφελος είναι τεράστιο», σώζονται χιλιάδες ζωές, περιέργως δεν σκέφτηκε κανείς να ρωτήσει ποια είναι η ομάδα ελέγχου, αν μια άλλη προσέγγιση θα είχε καλύτερο αποτέλεσμα, ίσως το σκέφτηκαν αλλά δεν πρόλαβαν, γιατί τότε ήταν που ξεστόμισε απροσδόκητα το «αποτύχαμε!», «αποτύχαμε παταγωδώς, γιατί σταματήσαμε να εμπιστευόμαστε την επιστήμη και εμπιστευόμασταν την ιδεοληψία μας», πότε έγινε αυτό, ίσως αυτήν ακριβώς τη στιγμή που τολμήσαμε να σκεφτούμε ότι μπορεί να υπήρχαν εναλλακτικοί τρόποι διαχείρισης, γιατί «το κύριο οικοδόμημα της επικοινωνίας κινδύνου χτίζεται πάνω στην εμπιστοσύνη απέναντι στον γιατρό, απέναντι στον επιστήμονα, απέναντι στον ειδικό, ο οποίος θα αναλύσει την επικοινωνία κινδύνου», διαβάστε το policy brief του ΠΟΥ «διαβάστε το!», το διάβασα, λέει άλλα, μιλάει για τη συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων στη λήψη αποφάσεων, για την αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ επιστημόνων και πολιτών, για τη συνδιαμόρφωση μοντέλων διαχείρισης της κρίσης… ναι αποτύχαμε, όχι επειδή αμφισβητήσαμε τους ειδικούς, αλλά επειδή δεν μας δόθηκε κανένα περιθώριο να το κάνουμε.
Δημοσιεύτηκε στο Πρίσμα αρ. 143, στις 5 Νοεμβρίου 2022.
Αναφορές
WHO COVID-19 policy brief: Building trust through risk communication and community engagement, 14 September 2022.
Digital Landscapes 